Poniższy poradnik krok po kroku przeprowadzi Cię przez najważniejsze elementy modernizacji łazienki, czyniąc ją miejscem przyjaznym i bezpiecznym dla seniora.
Bezpieczna podłoga – fundament wszystkiego
Najczęstszym i najpoważniejszym wypadkom w łazience – upadkom – można skutecznie zapobiegać, zaczynając od samej podstawy, czyli podłogi.
- Materiał. Zrezygnuj z gładkiej, polerowanej terakoty lub gresu. Wybierz płytki z antypoślizgową powierzchnią (współczynnik antypoślizgowości R9 lub wyższy). Doskonałym i ciepłym w dotyku rozwiązaniem jest również winyl lub panele łazienkowe, które często mają antypoślizgową teksturę.
- Dywaniki. Unikaj luźno leżących dywaników, które mogą się ślizgać i zahaczać o kule ortopedyczne czy stopy. Jeśli są niezbędne, inwestuj wyłącznie w modele z antypoślizgową, gumową powłoką spodnią.
- Bez progów. Drzwi łazienkowe oraz sam prysznic powinny być pozbawione jakichkolwiek progów. Umożliwi to swobodny wjazd na wózku inwalidzkim lub przejście o kulach.
Toaleta – wygoda i wsparcie
Podnoszenie się z sedesu może stanowić ogromny problem dla osób z osłabionymi mięśniami nóg i stawów.
- Wysokość. Standardowa wysokość muszli to ok. 40-42 cm. Dla seniora zaleca się zamontowanie tzw. podwyższonej toalety (o wysokości 46-48 cm) lub zastosowanie specjalnej nakładki podwyższającej. To proste rozwiązanie radykalnie zmniejsza wysiłek związany z siadaniem i wstawaniem.
- Poręcze. Montaż poręczy przy toalecie to absolutna podstawa. Powinny być one zamocowane stabilnie, zarówno do ściany, jak i do podłogi. Optymalne jest umieszczenie ich z obu stron sedesu, na wysokości około 75-90 cm od podłogi. Poręcze powinny być antypoślizgowe i mieć średnicę ułatwiającą pewny chwyt (zwykle 3-4 cm).
Prysznic lub wanna – kąpiel bez ryzyka
To strefa największego zagrożenia. Tradycyjna wanna jest szczególnie niebezpieczna ze względu na wysoką krawędź, którą trzeba przekroczyć.
- Prysznic walk-in: Idealnym rozwiązaniem jest kabina prysznicowa z niskim lub zerowym progiem (tzw. walk-in). Daje to swobodny, bezbarierowy dostęp. Przestrzeń prysznica powinna być na tyle przestronna, aby zmieścić się w niej z krzesłem lub siedziskiem kąpielowym.
- Wanna z drzwiami: Jeśli jednak wybór padnie na wannę, koniecznie wybierz model z drzwiami. Pozwalają one na bezpieczne wejście bez konieczności wysokiego podnoszenia nóg.
- Siedzisko i uchwyty: W strefie prysznica/wanny niezbędne jest zamontowanie siedziska (ławki) kąpielowego oraz – co kluczowe – solidnych, pionowych i poziomych poręczy. Uchwyty te muszą wytrzymać pełne obciążenie ciała, dlatego ich montaż do konstrukcyjnych elementów ściany jest obligatoryjny.
Umywalka i baterie – ergonomia i nowoczesna technologia
Ta strefa często bywa pomijana, a ma ogromne znaczenie dla codziennego komfortu.
- Umywalka wisząca. Zamontuj umywalkę na odpowiedniej wysokości, przystosowując ją do osoby na wózku lub siedzącej na krześle. Przestrzeń pod zlewozmywakiem musi być wolna, aby umożliwić podjazd. Rury należy starannie zabezpieczyć, by uniknąć oparzeń.
- Baterie bezdotykowe: To jeden z najskuteczniejszych wynalazków poprawiających bezpieczeństwo i higienę w łazience dla osób starszych. Baterie bezdotykowe, aktywowane czujnikiem ruchu, eliminują kilka problemów naraz:
- Bezpieczeństwo. Osoba z ograniczoną sprawnością manualną nie musi wykonywać precyzyjnych ruchów (odkręcanie, regulacja temperatury), co minimalizuje ryzyko oparzenia.
- Hygiena. Brak kontaktu z brudnymi dłońmi z baterią ogranicza rozprzestrzenianie się drobnoustrojów.
- Oszczędność wody. Automatyczne wyłączenie strumienia zapobiega pozostawieniu odkręconej wody, co jest częstym problemem wśród seniorów z zaburzeniami pamięci.
- Baterie termostatyczne. Doskonałą alternatywą są również baterie termostatyczne, które pozwalają na wstępne, precyzyjne ustawienie pożądanej temperatury wody. Użytkownik ma wówczas gwarancję, że za każdym razem poleje się wodą o bezpiecznej i komfortowej ciepłocie.
Oświetlenie i dodatkowe udogodnienia
Detale, które składają się na całość.
- Oświetlenie. Zadbaj o równomierne, dobrej jakości oświetlenie całej łazienki, bez ostrych cieni. Niezbędne jest punktowe doświetlenie lustra. Pamiętaj o instalacji lampki nocnej, która wskaże drogę do toalety po zmroku.
- Meble. Wszystkie szafki i półki powinny być łatwo dostępne, bez konieczności schylania się lub sięgania wysoko. Sprawdzą się fronty przesuwne i uchwyty w formie przeciąganej, które są łatwiejsze w obsłudze niż małe gałki.
- Lustra. Zainstaluj lustro pochylne (najlepiej na wysuwanym wsporniku), które można dostosować do wzrostu osoby siedzącej.
- Telefon lub przycisk alarmowy. W łazience, w łatwo dostępnym miejscu (np. przy toalecie i pod prysznicem), warto zamontować przycisk alarmowy połączony z systemem powiadamiania opiekuna lub czujnik upadku.
Dostosowanie łazienki dla osób starszych to proces, który należy rozpatrywać kompleksowo. Nie chodzi wyłącznie o montaż jednej poręczy, ale o stworzenie spójnej, bezpiecznej przestrzeni. Zaczynając od antypoślizgowej podłogi, przez podwyższoną toaletę z uchwytami, bezpieczny prysznic, a kończąc na nowoczesnych rozwiązaniach, takich jak baterie bezdotykowe, możemy niemal całkowicie wyeliminować ryzyko wypadków. Pamiętajmy, że każda, nawet najmniejsza zmiana – jak właśnie wymiana baterii na bezdotykową – to realny krok w stronę większej samodzielności, godności i poczucia bezpieczeństwa naszych najbliższych. To inwestycja, której wartości nie da się przecenić.